Vorige week schreef ik over waarom ik zou wandelen van Antwerpen naar Tilburg. Ik gebruikte hierbij de eerste vier stappen uit Research For People Who (Think They) Would Rather Create. Van Dirk Vis. (2023)
Vandaag, een dag na het voltooien van de wandeling, zou ik graag iets willen delen rond de vijfde stap: Findings.
1. motivation
2. problem statement
3. approach
4. methodology - methods
5. findings
6. conclusions
Omdat ik de stappen uit het boek van Dirk Vis systematisch wil uitvoeren, zoom ik vandaag in op wat ‘findings’ kunnen zijn. Maar eerst sta ik graag stil bij hoe ik deze bevindingen heb gevonden. Door me bloot te stellen aan een nieuwe omgeving maak ik me onderhevig aan allerlei indrukken, prikkels, gedachten, emoties, ... Deze beschrijf ik graag met het woord ‘ervaringen’. Mijn ervaringen zijn mijn findings. Het zijn geen lijsten met data en analyses. Het is geen archief van tastbare of meetbare zaken. Hoewel ik dit keer een servet en een papiertje van een fortune cookie heb bijgehouden, liggen mijn ervaringen met het servet en het papiertje eerder dan de voorwerpen zelf aan de grondslag van mijn data.
Dit is geen academische onderzoeksopzet, maar een artistieke. Vis geeft dit weer door te zeggen dat artistieke onderzoekers zich steeds bevinden op plekken waar ze een vreemde zijn. We zijn niet bekend met de gangbare academische disciplines die ingezet worden bij wetenschappelijk onderzoek. We onderzoeken vanuit onze intuïtie en zien opportuniteiten in het onconventionele handelen binnen een conventionele onderzoeksomgeving. (2023) Natuurlijk is het hierbij belangrijk om te weten wat ik niet weet. Maar dit weten wat ik niet weet is net vaak de aanleiding om te willen weten. Het maakt me nieuwsgierig om te ontdekken.
WAT IS WETEN?
Er zijn vele vormen van weten, en evenveel vormen om dit weten te genereren. Elk mens genereert weten binnen en buiten het eigen archief. We schrijven het op, maken een data base, beleven het, onthouden het, gooien het weg, vergeten het, ... Kunstenaars zijn mensen die dit weten na de beleving vaak trachten weer te geven. Beeldhouwwerken, foto’s, film, composities, tekst, choreografieën, mode, ... (en laat me toevoegen, stem, handen, kijken, verstilling) het zijn volgens mij allemaal manieren voor het weten weer te geven. Er werd me vaak gevraagd waarom ik de wandeltocht van Antwerpen naar Tilburg zou maken en wat ik dan zou willen vinden. Maar ik kon niet op voorhand zeggen wat ik had willen vinden. Omdat ik als onwetende op het pad onmogelijk kan weten of er iets- en wat er vindbaar zou kunnen zijn. Wel kon ik uitleggen dat ik een leegte voelde, een kloof tussen Tilburg en mezelf. En dat ik door het onbekende bekend te willen maken voor mezelf, deze kloof wilde dichten. Alsof ik door een denkbeeldige draad te spannen tussen de twee steden, minder onwetend wilde worden. Een draad van voetstappen, bewegingen en ervaringen. Van vreemdeling naar niet meer vreemd. De kloof overspannen of opgevuld weten met de nieuwe wetenschap die ik dan zou hebben opgedaan.
MIJN WETEN LIGT BINNEN MIJN PRAXIS.
Als artistiek onderzoeker ontdek ik al doende. Ik ontwaar. Ik kom te weten. Dit keer was dat al wandelend. Wandelen was mijn artistieke beweging. Laten we de discussie over wat we als artistiek, creatie en kunst kunnen beschouwen hier niet voeren. Voor mij ligt het werk, of de beweging, tussen mij en de toeschouwer in. Het is aan de toeschouwer, de ontvanger, om te bepalen hoe die iets wil percipiëren. Als kunstenaar wil ik enkel weergeven wat ik heb gevonden. Ook als het een nieuwe vraagstelling genereert.
Ik zie mezelf als een soort getuige van wat er zich aan me voordoet.
In onderstaande quote vind ik voor mezelf een soort definitie van mijn kunstenaarschap tijdens mijn praxis.
“The witness as an archetype. A sharp sense of context. A form of awareness within that is always present, yet easily forgotten. An awareness that doesn’t judge or act but simply receives and observes. […]
[…] I believe the sensitive, the neurodivergent and the conscious creators hold the potential to lead in their ability to both embody and create from the witness archetype because they are trained perceivers and often possess a high sensitivity trait.”
Van Den Wijngaard Soeria (2021)
Het opnieuw weergeven van alle findings laat zich niet haasten. En ik zal het hier dan ook niet snel kunnen doen. Of het nu een vertelling zou zijn in een dagboekvorm, een collage van afbeeldingen, een selectie voice-recordings of een combinatie van al deze vormen weet ik nog niet. De ervaringen die ik heb opgedaan banen zich op dit moment nog een weg door mijn lichaam en denken. Of zoals mijn goede vriendin Janneke zei tijdens een gesprek na aankomst in Tilburg:
“Het meandert je hoofd in en er ook weer uit.” Het heeft dus nog geen vorm gekregen, noch één gegeven.
Wat ik wel al kan stellen is dat het onbekende een afstand was, een pad tussen Antwerpen en Tilburg. Die afstand weerhield me ervan om een stevige start te maken binnen het onderzoek. Dit pad bewandelen was het pad ook leren kennen, het weten te ervaren.
Het zit nu binnenin mijn archief dat mijn lichaam heet.
Ik heb het pad gewandeld, gehuppeld, gevoeld, bekeken, gezien, beluisterd, gehoord, geroken, ingeademd, ingeslikt. Mijn cognitieve herinneringen zullen mogelijks vervagen, maar mijn lichamelijke herinneringen zullen verder met me mee leven.
Voor mij is mijn opzet dus al geslaagd.
Al hebben we het nog niet over het zesde hoofdstuk gehad, conclusions.
Bronnen:
Van Den Wijngaard, S. (2021). Listen to the sensitive, they are the future. In Gowen (Red.), Rights of Way, the body as witness in public space. Onomatopee
Vis, D. (2023). Research For People Who (Think They) Would Rather Create. Onomatopee Projects
ความคิดเห็น