de armen

Wanneer ik kom aangefietst, schijnt er een waterachtige zon door het wolkendek. Er was geen zon voorspeld vandaag, dus ik ben nu al blij. Ik fiets voorbij het eerste pad en het valt me op dat het eerste pad quasi de zelfde bocht maakt als het tweede pad. Ik zou het van bovenaf moeten kunnen bekijken om te onderzoeken of het maar een gevoel is, of dat dat echt zo is. Zouden de twee paden paralel lopen aan elkaar? Er zijn bewoners die dit weten, want het ligt in hun zichtlijn en ze wonen zeker hoog genoeg.

Misschien moet ik daar maar eens werk van maken. Dat ik tenminste ook de plek waar ik steeds ga staan ook eens vanuit dat perpectief kan bekijken. Vandaag blijf ik op de grond en bekijk ik de wijk en haar bewoners vanop ooghoogte.

De man met de hond, van een paar weken terug, wandelt op het pad wanneer ik mijn fiets wegzet en richting de bank loop. Hij wenst me goedemorgen. Ik wens hem goedemorgen. Soms voelen sociale regels comfortabel. Dan zegt hij me dat ik veel werk ga hebben. Het waait hard en ik ga moeten kunnen blijven staan.

Ik lach. 'dat is niet erg' antwoord ik, 'dat is een extra uitdaging, dat is plezant.' 'Och ja' zegt hij, 'da's waar, maar het zal niet gemakkelijk zijn met al die wind.' 'Dat is in het leven ook zo, he' hoor ik mezelf vertellen. En op dat moment zie ik het, er loopt een traan over zijn wang. Door de wind? Hij lacht. 'Da's een feit. Ge zult er veel plezier aan hebben.' Ik nodig hem uit. 'Je mag altijd eens meedoen, moest je daar zin in hebben.' 'Da's heel vriendelijk, maar ik heb genoeg beweging hier met den deze.' Hij wijst naar de kleine hond die van het pad afloopt en in het gras stapt. 'Dat is goed' zeg ik, 'maar weet dat het mogelijk is. Niets moet, het mag.'

'Misschien iemand anders, ge weet nooit.' Hij gebaart met zij arm naar de wijk. 'Maar aller, ik wens u veel plezier en nog een fijne zondag.'

Ik wens hem hetzelfde. Hij trekt aan de leiband van de hond. 'Kom' zegt hij, 'we gaan eens verder.' Hij steekt zijn hand op, toont een warm gelaat met een fantastische glimlach en wandelt dan verder het pad af, de wijk in. Het lijkt een banale conversatie. Maar dat is ze allerminst. Ik zou dit klein gesprek en de boodschap van de man als een afwijzing kunnen aanvoelen. Maar vandaag voelt ze als een mogelijkheid, een opening. En als ik het gesprek had opgenomen, dan had ik nu ook alle kleine blikken en aarzelingen kunnen weergeven. Deze lagen tussen ons in. En juist in die tijd en ruimte tussen ons in ligt de connectie, het contact. Oh en het was broos en kwetsbaar. En juist daarom was het zo mooi. Ik voelde een kleine gemeenschappelijkheid, een gelijkwaardigheid, een evenwaardigheid. Het maakt me zo gelukkig!

Een oprecht contact met een bewoner. Een gedeelde ruimte, een gedeelde tijd en een gedeelde aandacht. De essentie van kunsteducatie, voor mij.

Nu de man uit het zicht verdwenen is, begin ik aan mijn oefeningen. En het voelt goed om in mijn lijf te komen en van daaruit te vertrekken. Ik was nochtans bezorgd wanneer ik thuis vertrok. Door een tekort aan slaap voelde mijn lijf erg stroef en zwaar. Maar nu ik hier de eerst diepe teug adem haal en de eerste bewegingen inzet, voelt het bevrijdend. Komt dit door de eerder ontmoeting, of door de fysicaliteit? De synergie tussen het binnen- en het buitenlichaam? Geen idee. Maar het doet me deugd. Ik begin met de eerste beweging van Tai-Chi. Na ze een paar keer doorlopen te hebben, besluit ik me te focussen op de armen. Ik probeer de armbewegingen uit te voeren zonder de rest van het lichaam te bewegen. Dat blijkt moeilijk dan ik aanvankelijk dacht. Het kost me tijd deze bewegingen in één bewegingszin te kunnen uitvoeren zonder te stoppen. Wandelaars en fietsers kruisen elkaar op het grasveld en op de andere paden. Een enkele renner rent me voorbij op dit pad. Binnenin de armbewegingen probeer ik een intentie te leggen. De intentie om de wijk te omarmen. En de intentie om iets van mij te delen met de wijk. Hierdoor ontstaat een andere kleine choreografie. Mijn armen gaan open, komen met de handen eerst terug dichter bij elkaar en omhelzen de ruimte. Ik raak mijn borstbeen aan met mijn vingertoppen. Ik neem de energie van de wijk op in mijn lichaam. Daarna leg ik iets van mij in mijn handen en open mijn armen breed om het uit te delen aan de ruimte, aan de wijk. Hierna breng ik mijn handen in een grote boog naar boven en reik ik met mijn handen naar de wolken boven mijn hoofd. Het voelt alsof mijn handen zich nog hoger begeven dan dat ze in werkelijkheid doen. Mijn handen raken elkaar aan en openen zich weer om zijwaarts naar beneden te gaan. Deze beweging herhaal ik enkele keren en probeer ik te verruimen. Mijn lichaam volgt en we dansen samen, de omgeving en ik. De wijk als mijn danspartner. Een danspartner met al haar dualiteiten. En ik omarm de wijk en haar bewoners. Ik zie de verschillen. Ik zie de moeilijkheden. Maar ze zijn me niet vreemd. Ik herken ze. Ik herken ze in mezelf en waar ik vandaan kom.

In de opleiding en in mijn onderzoek ben ik bezig met positionering. Ik dien mezelf te positioneren in het werkveld en me op dezelfde manier ook te verhouden tegenover de bronnen die ik gebruik tijdens mijn onderzoek. Maar voor ik dit kan doen, moet ik ook mijn eigen context in beeld brengen. Mijn historische en persoonlijke context maken daar ook deel vanuit. In mijn historische context zit dezelfde dualiteit als in de wijk. Ik ben opgegroeid in een sociale woonwijk binnenin een heel rijke gemeente. De uitdagingen die de bewoners voelen, de uitdagingen die zich voordoen voor de wijk, herken ik. Ik zeg niet dat ik er een oplossing voor heb. Ik weet niet of er een oplossing is. Of dat er een hoeft te zijn. Misschien is er zelfs ook helemaal geen probleem. Maar er ligt wel een uitdaging. En ik voel me waarschijnlijk meer verwant met een bepaalde groep bewoners dan met de andere. Zelf heb ik op een bepaald moment als nieuwe moeder ook op de wachtlijst gestaan voor een sociale huurwoning.

Inmiddels ben ik thuis een deel van veelvuldigheid. Maar binnenin mijn lichaam kan ik me net zo snel weer eenzaam voelen.

Het zit er, in het archief. Me daar bewust van zijn is een startpunt, geen blinde aanname. De uitdagingen voor mensen die wonen in een sociale woning zijn me dus niet vreemd. Machteloosheid, bijvoorbeeld.

Ondertussen zit hier in het park, alleen, op de bank. Maar ik voel me omgeven.

Ik leg uit. Ik ben een individu, een wiskundige eenheid. Maar ook in een eenheid schuilt kracht. Al is dat moeilijk voelbaar wanneer je enkel plaats, tijd en ruimte krijgt om jezelf als eenheid te zien. De kans jezelf in een veelvoud te ervaren doet zich zelden voor. Maar een eenheid en een eenheid en nog een eenheid, die nog een eenheid tegen het lijf loopt, is een veelvoud. Ze vormen een betekenisvolle hoeveelheid. Geen meerderheid. Zo veel geluk hebben ze niet gekend. In de gemeenschappelijkheid van de eenheid zit de kracht. In het herkennen, in de erkenning en in de eenheid. Ik weet het, het klinkt nogal complex en tegenstrijdig. Maar kijk naar de jonge populieren in het park waar ik nu zit. Beschouw zo één boom. Elk blad individueel trilt z'n eigen ritme in de wind. (Mooi he?) Er hangen honderden trillende bladeren aan die boom. Elk op een eigen tempo, elk met een eigen kracht. Samen vormen ze de kruin. Zonder al die eenheden, had de boom geen kruin. En ja de ene boom is dikker dan de andere, of langer, of staat steviger, rechter... Maar ze hebben allemaal een kruin met trillende bladeren in de wind. Samen vormen ze zo terug een eenheid. Een eenheid in veelvuldigheid. Zonder die eenheid kan het veelvoud niet bestaan. Dat is wat een eenheid kan doen. Dat is de macht van de eenheid.

Het wordt donkerder. De zon is inmiddels verdwenen. Ik krijg het koud en besluit te vertrekken. Wanneer ik uit de wijk fiets kom ik de man met de hond, maar nu zonder hond, tegen. Hij draagt een boodschappentas. Hij roept al van ver 'Een prettige zondag he!' Ik wijs naar de tas, 'Smakelijk!' Hij lacht luidop, zijn gezicht is de zon in dit gure grijze weer. En dan zie ik het pas. In zijn boodschappentas steekt een grote bos roze rozen.

Prachtig!